تلسکوپ «جیمز وب» راز ناپدید شدن حلقههای زحل را کشف میکند
تاریخ انتشار: ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۶۷۲۳۷
گروهی از ستارهشناسان قصد دارند با کمک «تلسکوپ فضایی جیمز وب» و «رصدخانه کک»، به راز ناپدید شدن حلقههای زحل پی ببرند.
به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، حلقههای سیاره زحل در حال ناپدید شدن هستند و ما نمیدانیم که چه مدت دیگر در اطراف آن خواهند بود. ستارهشناسان از دهه ۱۹۸۰ میدانستند که درونیترین حلقههای یخی زحل به طور پیوسته در حال فرسایش یافتن در جو فوقانی آن هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
«تلسکوپ فضایی جیمز وب»(JWST) ناسا که تجهیزات قوی آن تاکنون به بررسی کهکشانهای دوردست کیهان اولیه پرداختهاند، به زودی خواهند توانست این پدیده جالب را مورد بررسی قرار دهند.
«جیمز اودونوگو»(James O'Donoghue)، دانشمند سیارهشناسی «آژانس کاوشهای هوافضای ژاپن»(JAXA) که سرپرستی تلاشهای جدید را برای تعیین مدت ماندگاری حلقههای زحل بر عهده خواهد داشت، گفت: ما هنوز در حال تلاش برای کشف دقیق سرعت فرسایش حلقههای زحل هستیم. در حال حاضر، پژوهشها نشان میدهند که این حلقهها تنها برای چند صد میلیون سال دیگر بخشی از زحل خواهند بود.
برداشت یک هنرمند از چگونگی ظاهر زحل در ۱۰۰ میلیون سال آیندهبرای بهتر تخمین زدن طول عمر حلقههای زحل، تلسکوپ فضایی جیمز وب و «رصدخانه کک»(Keck Observatory) در هاوایی، بخشی از یک کمپین رصدی بلندمدت برای مطالعه این سیاره خواهند بود. این تلسکوپها به نظارت بر چگونگی نوسانات پدیده «باران حلقه»(Ring rain) طی یک فصل کامل در این غول گازی کمک میکنند که به لطف دور بودن مدار آن از خورشید، حدود هفت سال زمینی طول میکشد.
ستارهشناسان انتظار دارند دادههای جالبی را از این کمپین به دست بیاورند زیرا پژوهشهای پیشین نشان دادهاند که مقادیر زیادی از مواد حلقه به طور مداوم به زحل میریزد. به عنوان مثال، دادههای ارسالشده از فضاپیمای «کاسینی»(Cassini) ناسا که ۲۲ بار در خلال شیرجه مرگبار خود به زحل در سال ۲۰۱۷ از شکاف بین این سیاره و حلقههای آن عبور کرد، نشان دادند که بین ۴۰۰ تا ۲۸۰۰ کیلوگرم باران یخی در هر ثانیه روی سیاره جاری میشود.
با این سرعت، حلقهها ممکن است طی حدود ۳۰۰ میلیون سال ناپدید شوند. اگرچه ۳۰۰ میلیون سال ممکن است زمان زیادی به نظر برسد اما این سیل، سیستم حلقه را به سوی یک مرگ نسبتا سریع در مقیاسهای زمانی کیهانی سوق میدهد. در هر حال، میزان بارش مواد حلقه روی سیاره هنوز تا حدود زیادی نامشخص است. ستارهشناسان میگویند که حلقهها میتوانند طی ۱۰۰ میلیون سال ناپدید شوند یا اینکه ممکن است ۱.۱ میلیارد سال در اطراف زحل باقی بمانند. اودونوگو ادامه داد: ما در حال حاضر فقط یک تخمین بسیار گسترده داریم. ما میخواهیم مشاهدات بیشتری انجام دهیم که این محدوده هجوم را محدود میکنند.
پژوهشهای کنونی نشان میدهند سنگهای فضایی و تابش خورشید، ذرات حلقه را کمی مختل میکنند و به آنها بار الکتریکی میدهند که به خطوط میدان مغناطیسی غول گازی متصل میشوند. سپس گرانش زحل، ذرات یخی را به داخل میکشد که توسط میدانهای مغناطیسی هدایت میشوند تا به جو بالای سیاره راه پیدا کنند اما این روند همیشه با سرعت یکسان انجام نمیشود.
جزئیات حلقههای یخی زحل در این عکس فضاپیمای «کاسینی» از سیستم حلقهای باشکوه آن قابل مشاهده هستندهنگامی که زحل در مدار ۲۹.۵ ساله خود به دور خورشید میچرخد و به سمت خورشید میرود یا از آن دور میشود، حلقهها نیز همین کار را میکنند. به گفته ستارهشناسان، این شیب نشان میدهد که تابش خورشید چقدر بر درونیترین لایههای منظومه حلقهای تأثیر میگذارد که بیشتر باران یخی در آنها ایجاد میشود. همچنین، این امر ممکن است در تعیین میزان ریختن مواد به زحل نقش داشته باشد.
گروه اودونوگو از تلسکوپهای جیمز وب و کک برای اندازهگیری انتشارات یک مولکول هیدروژن خاص در جو فوقانی زحل استفاده خواهند کرد. اودونوگو در مصاحبه با اسپیس گفت: اندازه این مولکول زمانی افزایش مییابد که مقدار کمی از مواد حلقههای یخی زحل به جو آن میریزد اما طی باران حلقهای فراوان کاهش مییابد. نظارت بر این تغییرات طی فرآیند انتشار هیدروژن در طول یک فصل کامل زحل میتواند به گروه کمک کند تا بفهمند چقدر مواد حلقه در این سیاره می بارد.
وی افزود: تجهیزات تلسکوپ کک که پیشتر برای این کار استفاده کرده بودیم، ارتقا یافتهاند اما پیشتر هرگز از تلسکوپ جیمز وب برای چنین کاری استفاده نکرده بودیم. بدین ترتیب، ما قادر خواهیم بود تا هجوم حلقه را بهتر از همیشه تخمین بزنیم.
در حالی که این پژوهش جدید به پیشبینی سرنوشت حلقهها کمک میکند، ستارهشناسانی که مشغول بررسی زحل هستند، به بحثی که دههها در مورد چگونگی و زمان تولد حلقههای این سیاره وجود داشته است، ادامه میدهند. مدلهای رایانهای گوناگون نشان دادهاند که حلقهها از ۴.۵ میلیارد سال پیش که منظومه شمسی در حال شکلگیری بود، ساختاری دائمی در اطراف زحل بودهاند اما دادههای فضاپیمای کاسینی، تصویر جوانتری را نشان میدهند و آنها را تنها بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون سال پیر میکنند.
این اختلاف به این دلیل به وجود آمد که حلقههای قدیمیتر اغلب تیرهتر هستند اما کاسینی، حلقههای زحل را روشن کرده بود و به جوانی آنها اشاره میکرد. در سال ۲۰۱۹، ستارهشناسانی که این بحث را دوباره مورد بررسی قرار دادند، گفتند که باران شدید حلقهای ممکن است عامل جوان به نظر رسیدن حلقهها باشد. این نظریه به تصور اولیه برمیگردد که میگوید در نهایت عمر حلقهها به اندازه منظومه شمسی است.
اودونوگو اضافه کرد: من فکر میکنم اگر عمر حلقهها فقط ۱۰۰ میلیون سال یا بیشتر و عمر آنها میلیاردها سال باشد، شگفتانگیز خواهد بود زیرا به این معنی است که ما در زمان درست تکامل یافتهایم تا آنها را پیش از ناپدید شدن ببینیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: زحل حلقه های زحل تلسکوپ فضایی جیمز وب جهاد دانشگاهی جشنواره شيخ بهايي پژوهشگاه رویان فرهنگستان علوم روز معلم ناسا درياچه اروميه شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان جهاد دانشگاهی جشنواره شيخ بهايي پژوهشگاه رویان فرهنگستان علوم ۱۰۰ میلیون سال ستاره شناسان حلقه های زحل ناپدید شدن مواد حلقه حلقه ها جیمز وب حلقه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۶۷۲۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماه و سیاره مریخ به یکدیگر نزدیک میشوند
ماه و سیاره مریخ شانزدهم اردیبهشت در یک راستا قرار میگیرند و از فاصله ۱۰.۳ دقیقه قوسی یکدیگر عبور میکنند.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، ماه و سیاره مریخ یکشنبه -شانزدهم اردیبهشت-به یکدیگر نزدیک میشوند و از فاصله ۱۰.۳ دقیقه قوسی یکدیگر عبور میکنند، ماه ۲۷ روزه در بعضی نقاط جهان از مقابل سیاره مریخ عبور میکند و یک غیبت ماه ایجاد میشود؛ رصد این پدیده از اصفهان دشوار خواهد بود زیرا ماه و سیاره مریخ بیش از ۱۴ درجه بالاتر از افق ظاهر نمیشوند، آنها سپیدهدم قابل رصد هستند، به طوری که ساعت ۰۳:۱۹ – یک ساعت و ۵۱ دقیقه قبل از خورشید- طلوع میکنند، سپس به ارتفاع ۱۴ درجه بالاتر از افق شرقی میرسند و ساعت ۰۴:۳۲ از دسترس خارج میشوند.
ماه در قدر منفی ۱۰.۵ و سیاره مریخ در قدر ۱.۱ هر دو در صورت فلکی حوت قرار دارند، این دو جرم آسمانی به قدری به یکدیگر نزدیک هستند که در میدان دید تلسکوپ قرار میگیرند، اما میتوان آنها را با چشم یا دوربین دوچشمی نیز رصد کرد.
غیبت قمری مریخماه یکشنبه -شانزدهم اردیبهشت- از مقابل سیاره مریخ میگذرد و یک غیبت ماه ایجاد میکند که از بعضی کشورها و سرزمینها قابل مشاهده است، اما از اصفهان قابل رویت نیست؛ این غیبت فقط در بخشی از جهان قابل مشاهده خواهد بود، زیرا ماه آنقدر به زمین نزدیک است که موقعیت آن در آسمان تا دو درجه در سراسر جهان متفاوت است.
اختفای ماه فقط از بخش کوچکی از سطح زمین قابل مشاهده است؛ از آنجا که ماه بسیار نزدیکتر از دیگر اجرام آسمانی به زمین است، موقعیت دقیق آن در آسمان با توجه به موقعیت دقیق شما در زمین، به دلیل اختلاف منظر بزرگ آن متفاوت است.
مقارنه ماه و سیاره مریخماه و سیاره مریخ یکشنبه -شانزدهم اردیبهشت- در یک راستا قرار میگیرند و ماه ۲۷ روزه از ۱۱ دقیقهای شمال مریخ عبور میکند، رصد این پدیده از اصفهان دشوار خواهد بود زیرا ماه و سیاره مریخ بیش از ۱۴ درجه بالاتر از افق ظاهر نمیشوند، آنها سپیدهدم قابل رصد هستند، به طوری که ساعت ۰۳:۱۹ – یک ساعت و ۵۱ دقیقه قبل از خورشید- طلوع میکنند، سپس به ارتفاع ۱۴ درجه بالاتر از افق شرقی میرسند و ساعت ۰۴:۳۲ از دسترس خارج میشوند.
ماه در قدر منفی ۱۰.۵ و سیاره مریخ در قدر ۱.۱ هر دو در صورت فلکی حوت قرار دارند، این دو جرم آسمانی به قدری به یکدیگر نزدیک هستند که در میدان دید تلسکوپ قرار میگیرند، اما میتوان آنها را با چشم یا دوربین دوچشمی نیز رصد کرد.
بارش شهابی ղ-Aquariid۲۰۲۴ بارش شهابی ղ-Aquariid ۲۰۲۴ از سیویکم فروردین تا هشتم خرداد فعال است و زمان اوج آن یکشنبه -شانزدهم اردیبهشت- خواهد بود؛ در طول این مدت، هر زمان که نقطه تابش شهاب باران در صورت فلکی دلو بالای افق باشد، احتمال مشاهده شهابها وجود خواهد داشت، هرچه نقطه تابشی در آسمان بالاتر باشد، تعداد شهابهای قابل مشاهده افزایش پیدا میکند.
بارش شهابی ղ-Aquariid ۲۰۲۴ از ساعت ۰۱:۴۱ تا حوالی ساعت ۰۴:۴۳ قابل رصد خواهد بود؛ در این زمان، چرخش زمین، اصفهان را در سمت بهینه در جهت شهابهای ورودی میچرخاند و تعداد شهابهایی که به صورت عمودی به سمت پایین میبارد را به حداکثر میرساند، در زمانهای دیگر، شهابهای کمتری بر فراز آسمان اصفهان میسوزند و تمایل دارند با زاویه مایل وارد جو شوند.
نرخ ساعتی سرسویی (ZHR) بارش شهابی ղ-Aquariid ۲۰۲۴ تقریباً ۴۰ است، البته این نرخ ساعتی با فرض یک آسمان کاملاً تاریک محاسبه میشود و در عمل تعداد شهابهایی که مشاهده میکنید کمتر خواهد بود؛ تخمین زده شده است که افراد میتوانند از اصفهان در زمان اوج بارش شهابی تا ۲۳ شهاب در ساعت را رصد کنند؛ بارش شهابی تقریباً نزدیک به پدیده ماه نو خواهد بود، بنابراین نور مهتاب کمترین تداخل را ایجاد میکند.
کد خبر 750513